Azerice/Türkçeden farklı olan kelimeler

Aşağıda günlük hayatta sıkça kullanılan ve Türkiye Türkçesinde farklı anlama gelebilen veya hiç kullanılmayan kelimeler verilmektedir. Bu kelimeleri öğrendiğiniz takdirde Azerbaycan Türkçesini fazla zorluk çekmeden anlayabilirsiniz.

B

bacarmaq: becermek, yapabilmek

Bunu istəsəm də bacarmaram. Bunu istesem de yapamam.

balaca: küçük; az

Balaca qız küçədə anası ilə gedir. Küçük kız sokakta annesiyle gidiyor.

Bir balaca sus. Biraz sus.

başa düşmək: anlamak

Mən səni başa düşmürəm. Ben seni anlamıyorum.

başa salmaq: anlatmak

Mənə hər şeyi başa sal. Bana her şeyi anlat.

bəs: yeter, yeterli; ya

Bəsdir daha! Yeter artık!

Google belə tapa bilmədi bəs mən nə edim? Google bile bulamadı ya ben ne yapayım?

bəyəm: yoksa (sorularda)

Bəyəm görmürsünüz? Yoksa görmüyor musunuz?

biabır: rezil, aşağılık

Məni biabır elədin. Beni rezil ettin.

biabırçılıq: rezillik, rezalet

Bu biabırçılığa son verin.Bu rezilliğe son verin.

Ç

çaşmaq: şaşmak, şaşırmak

Mənim ağlım çaşıb. Benim aklım şaştı.

çaşdırmaq: şaşırtmak

Məni çaşdırırsan. Beni şaşırtıyorsun.

çatmaq: gelmek, ulaşmak, varmak, yetmek, yetişmek

Axırın çatdı. Sonun geldi.

Sadəcə uşaqlara çatacaq qədər yemək var. Sadece çocuklara yetecek kadar yemek var.

çöl: dış, dışarı; çöl

Qohum qohumun ətini yesə də sümüyünü çölə atmaz Akraba akrabanın etini yese de kemiğini dışarıya atmaz. Yahşi- İyi ve Güzel anlamında kullanılır

Çörək itirən çörək tapmaz. Ekmek yitiren ekmek bulmaz. (Atasözü)

D

dal: arka; geri

Dalımızca danışırlar. Arkamızdan konuşuyorlar.

Dala qayıtdım. Geriye döndüm.

danmaq: inkâr etmek

Bunu niyə danırsan? Bunu niye inkâr ediyorsun?

danışmaq: konuşmak

Siz nə danışırsınız? Siz ne konuşuyorsunuz?

darıxmaq: sıkılmak; üçün / -dən ötrü / -ə göre ~: özlemek

Hər gün daha çox darıxırdım. Her gün daha çok sıkılıyordum.

Sənin üçün darıxmışam. Seni özledim.

dayanmaq: durmak

Vitrinin qabağında dayandım. Vitrinin önünde durdum.

dayandırmaq: durdurmak

Fəaliyətimi dayandırmışam. Faaliyetimi durdurdum.

deyəsən: galiba

Çox şey istədim deyəsən. Çok şey istedim galiba.

dəb: moda

Bu da təzə dəbdi! Bu da yeni moda!

dimdik: gaga

Dünənki cücə bugünkü xoruza dimdik atır. Dünkü civciv bugünkü horoza gaga atıyor.

dincəlmək: dinlenmek; yatışmak

Yayda işlə, qışda dincəl. Yazın çalış, kışın dinlen.

Ürəyim dincəldi. Yüreğim yatıştı.

don: elbise

Gözəllik ondur, doqquzu dondur. Güzelliğin ondur, dokuzu elbisedir.

dözmək: dayanmak, tahammül etmek

Sən gedib qayıdana qədər dözə bilmərəm. Sen gidip dönene kadar dayanamam.

durmaq: kalkmak

Bu səhər erkən durdum. Bu sabah erken kalktım.

düz: doğru

Düz deyirsən. Doğru söylüyorsun.

E

elə bil: sanki

Elə bil yuxudayam. Sanki rüyadayım.

elə bilmək: sanmak

Elə bildin məsələ ağacdı? Mesele ağaç mı sandın?

eləmək: eylemek, yapmak, etmek

Naz eləmə. Naz eyleme.

Niyə elə elədin? Niye öyle yaptın?

F

fəxr etmək: gurur duymak, iftihar etmek, övünmek

Gördüyümüz işlərlə fəxr edirik Gördüğümüz işlerle gurur duyuyoruz.

fikirləşmək: düşünmek

Siz bu barədə necə fikirləşirsiniz?

G

gic: aptal, budala

Gic gic danışma. Aptal aptal konuşma.

gor: mezar

Öz əli ilə öz gorunu qazır. Kendi eli ile kendi mezarını kazıyor.

görəsən: acaba

Görəsən göydə neçə ulduz var? Acaba gökte kaç yıldız var?

götürmək: almak

Azərbaycan ordusu Rusiyanın 13 əsgərini əsir götürdü. Azerbaycan ordusu Rusya'nın 13 askerini esir aldı.

güzgü: ayna, (eski metinlerde ve bazı ağızlarda) gözgü

Qadınlar ömürlərinin iki ilini güzgü qabağında keçirirlər. Kadınlar ömürlerinin iki yılını ayna önünde geçiriyorlar.

H

harada: nerede

Harada yaşayırsan? Nerede yaşıyorsun?

haradan: nereden

Haradan bilirsən? Nereden biliyorsun?

həmişə: hep, her zaman

Həmişə belə olur. Hep böyle oluyor.

hərdən: bazen

Hərdən səni düşünürəm. Bazen seni düşünüyorum.

hərə: herkes

Hərənin öz düşüncəsi var. Herkesin kendi düşüncesi var.

hərəsi: her biri

Hərəsi bir yerdə. Her biri bir yerde.

İ

indi: şimdi

Mən indi səni başa düşdüm. Ben şimdi seni anladım.

isti: sıcak

Yayda isti, qışda da soyuq. Yazın sıcak kışın da soğuk.

işə düşmək: çalışmak

Bu sistem avtomatik işə düşür. Bu sistem otomatik çalışıyor.

işə salmaq: çalıştırmak

Maşınını işə saldı. Arabasını çalıştırdı.

iy: koku

Sarımsağın iyi ətdə qalmır. Sarımsağın kokusu ette kalmıyor.

iylənmək: kokmak

Balıq başdan iylənər. Balık baştan kokar.

K

kar: sağır

Kar yoxdur, eşidirik. Sağır yok, duyuyoruz.

kimi: gibi; olarak; kadar

Oxucularımızdan bizə bunun kimi maraqlı suallar gəlib. Okuyucularımızdan bize bunun gibi ilginç sorular geldi.

Bir kafedə ofisiant kimi işləyir. Bir kafede garson olarak çalışıyor.

İndiyə kimi nəyi düz deyib ki? Şimdiye kadar neyi doğru söylemiş ki?

kişi: erkek, adam

Atan yaşında kişiyəm, məni ələ salırsan? Baban yaşında adamım, beni alaya mı alıyorsun?

kömək: yardım

Mənə kömək edin. Bana yardım edin.

küçə: sokak

Küçə uşaqlarına yardım edilir. Sokak çocuklarına yardım ediliyor.

külək: rüzgar

Azərbaycanda külək dəyirmanları tikiləcək. Azerbaycan'da rüzgar değirmenleri dikilecek.

Q

qabaq: ön, önce

Papağını qabağına qoyub fikirləş. Şapkanı önüne koyup düşün.

qaqaş: arkadaş (erkeklere atfen kullanılır)

Salam qaqaş, necəsən? Merhaba arkadaş, nasılsın?

qayırmaq: yapmak

Orada nə qayırırsan? Orada ne yapıyorsun?

qayıtmaq: dönmek

Tez evə qayıtdım. Hemen eve döndüm.

qəbul etmək: almak (duş, hap, vs.)

Səhər yuxudan oyanıb duş qəbul edir. Sabah uykudan uyanıp duş alıyor.

qəflətən: ansızın

Avtobusda qəflətən baş verən yanğın söndürülüb. Otobüste ansızın meydana gelen yangın söndürüldü.

qıç: bacak

Xalça sexində işləyən adam oturaraq işlədiyi üçün onun qıçı ağrımır. Halı atölyesinde çalışan adam oturarak çalıştığı için onun bacağı ağrımıyor.

qışqırmaq: bağırmak

Tez-tez əsəbiləşib qışqırır. Sık sık asabileşip bağırıyor.

qulaq asmaq: dinlemek

Radioya qulaq asırdı. Radyo dinliyordu.

qurtarmaq: bitmek; kurtarmak

Mən dedim, qurtardı! Ben dedim, bitti!

Bizi qurtar. Bizi kurtar.

L

laylay: ninni

Anam körpəyə laylay dedi. Annem bebeğe ninni söyledi.

lüt: çıplak

Küçədə lüt gəzir. Sokakta çıplak geziyor.

M

maraq: ilgi, merak

Ədəbiyyata olan marağım daha da artdı. Edebiyata olan ilgim daha da arttı.

maraqlı: ilginç; meraklı

Çox maraqlıdı! Çok ilginç!

maşın: araba

Bir köhnə maşınım var, onu sürürəm. Bir eski arabam var, onu sürüyorum.

mat qalmaq: şaşırıp kalmak

Bu sözləri eşidəndə mat qaldım. Bu sözleri duyunca şaşırıp kaldım.

N

necə: nasıl

Necə görsənir? Nasıl görünüyor?

neçə: kaç, ne kadar

Sənin neçə yaşın var? Sen kaç yaşındasın?

nəfər: kişi

Ailədə səkkiz nəfərik. Ailede sekiz kişiyiz.

O

oğru: hırsız, (eski metinlerde ve bazı ağızlarda) uğru

Oğrular yaxalandı. Hırsızlar yakalandı.

oğurlamaq: çalmak; adam kaçırmak

Azərbaycanlı xaker Türkiyədə 5 milyon dollar pul oğurlayıb. Azerbaycanlı hacker Türkiye'de 5 milyon dolar para çalmış.

Əfqan yaraqlıları iki pakistanlı jurnalisti oğurlayıb. Afgan silahlıları iki Pakistanlı gazeteciyi kaçırmış.

oxşamaq: benzemek

Sən yaxşı birinə oxşayırsan. Sen iyi birine benziyorsun.

Ö

ötmək: geçmek

Günlər, aylar ötdü. Günler, aylar geçti.

öyrəşmək: alışmak

Bakıya öyrəşə bilmisənmi? Bakü'ye alışabildin mi?

öz: kendi

Özümü itirdim. Kendimi kaybettim.

P

paytaxt: başkent, (Osm.) pây-i taht

Ankara Türkiyənin paytaxtıdır. Ankara, Türkiye'nin başkentidir.

pəzəvəng: büyük, iri, kocaman

SSRİ boyda pəzəvəng imperiya dağıldı. SSCB kadar büyük imparatorluk dağıldı.

pilləkən: merdiven

Qadın pilləkəndən yıxıldı. Kadın merdivenden düştü.

piltə: fitil

Adamın yediyi-içdiyi burnundan piltə-piltə tökülər. Adamın yediği içtiği burnundan fitil fitil dökülür.

pis: kötü, fena

Vəziyyət o qədər də pis deyil. Vaziyet o kadar da kötü değil.

pişik: kedi

Pişiyin ağzı ətə çatmayanda deyər iy verir. Kedi erişemediği ciğere mundar der. (Atasözü)

pomidor: domates

Bibərləri, pomidoru, soğanı doğradım ve badımcanlarla qarışdırdım.. Biberleri, domatesi, soğanı doğradım ve patlıcanlarla karıştırdım.

puç olmaq: boşa gitmek

Səyləri puç olub. Çabaları boşa gitti.

pul: para

Ona 20 min manat pul veriblər. Ona 20 bin manat para vermişler.

R

rəfiqə: arkadaş (hanımlara atfen kullanılır)

Rəfiqəsi qızı biabır etdi. Arkadaşı kızı rezil etti.

S

saxlamaq: durdurmak; kaydetmek; korumak; tutmak; beslemek

Maşınını saxladı. Arabasını durdurdu.

Yas saxlayır. Yas tutuyor.

Evdə pişik saxlayırsanmı? Evde kedi besliyor musun?

sən demə: meğer

Sən demə heç sevməmişəm mən. Meğer hiç sevmemişim ben.

sındırmaq: kırmak; bitirmek, kesmek; yenmek

Pula görə sevgilisinin qıçını sındırdı. Para için sevgilisinin bacağını kırdı.

sınmaq: kırılmak; bitmek, kesilmek; yenilmek

Qapının şüşəsi sınacaq. Kapının camı kırılacak.

soruşmaq: sormak

Məndən heç nə soruşma. Bana hiçbir şey sorma.

söndürmək: kapatmak

Televizoru söndür. Televizyonu kapat.

sutka: 24 saat

Sutka ərzində zəng eləyə bilərsiniz. 24 saat boyunca arayabilirsiniz.

sümük: kemik

Sənin sümüklərini sındıraram! Senin kemiklerini kırarım!

U

uşaq: çocuk

Hirsindən uşaq kimi ağlayırdı. Sinirinden çocuk gibi ağlıyordu.

V

valideyn: anne baba, ebeveyn

Valideynimi məktəbə çağırdılar. Ebeveynimi okula çağırdılar.

vec: umur

Mənim vecimə deyil. Benim umrumda değil.

Y

yadına salmaq: hatırlamak

Ötən günləri yadına salır. Geçmiş günleri hatırlıyor.

yadına düşmek: hatırlamak, hatırına gelmek

Bu gecə birdən yadıma düşdün. Bu gece birden hatırıma geldin.

Yarandın

yadına gəlmək: hatırlamak

Elə belə yadıma gəlirsən. Seni şöyle böyle hatırlıyorum.

yaxşı: iyi; peki

Yaxşı dostu yaman gündə sına. İyi dostu kötü günde sına.

yaraq: silah, alet

Budu bizim yarağımız! İşte bizim silahımız!

yay: yaz

Qışa hazırlıq yayda başlayıb. Kışa hazırlık yazdan başlamış.

yekə: büyük

Nənə sənin gözlərin niyə belə yekədi? Büyükanne senin gözlerin neden bu kadar büyük?

yuxu: uyku; rüya

Yuxum gəlib. Uykum geldi.

Xəyal kimi hər gün girdin yuxuma. Hayal gibi her gün girdin rüyama.

Z

zarafat: şaka

Hər şeydə bir zarafat axtarırsan. Her şeyde bir şaka arıyorsun.

zəng eləmək: telefon etmek, aramak

Telefonumu alıb mənə zəng elədi. Telefonumu alıp beni aradı.