Jalpi Türk Tili/Giriş
Jalpi Türk Tili bir yapay Türk dilidir ve ortak Türk dili çalışmalarına model olarak tasarlanmıştır.
Jalpi Türk Tili ne demektir?
Jalpi Türk Tili “Genel Türk Dili” anlamına gelmektedir.
Jalpi Türk Tili hangi lehçelerden sözcük alır?
Jalpi Türk Tili Türkiye, Azerbaycan, Kazak, Kırgız, Özbek, Türkmen ve Uygur Türkçelerinden sözcük alır. Bazı durumlarda hangi sözcüğün ne şekilde kullanılabileceğine karar vermek için Başkurt ve Tatar Türkçeleri de kıyaslamaya dahil edilebilir.
Jalpi Türk Tilinin özellikleri nelerdir?
Hem Türklerin hem de yabancıların kolay öğrenebilmesi açısından Jalpi Türk Tilinde çekim eklerinin sayısı azaltılmıştır. Ayrıca bir ekin ünlü ve ünsüz uyumları bakımından en fazla 2 şekli bulunabilmektedir. Bu rakam Türkiye Türkçesinde 8′e, Kırgız Türkçesinde 12′ye kadar çıkabilmektedir.
Jalpi Türk Tilinde bir sözcüğün birden fazla telaffuz şekli olabilmektedir. Bu şekilde Türk lehçeleri arasındaki bazı ses değişimleri Jalpi Türk Tilinin yapısına dahil edilmiş ve farklı okunuş biçimleri yazıda tek biçimde temsil edilmiş olmaktadır.
Jalpi Türk Tilinde bir kaç cümle örneği:
Ating nedir?
/Atıñ nedir/
Adın nedir?
Atim Ismail.
/Atım İsmail/
Adım İsmail.
Qay jerde jashaysing?
/Qay yerde yaşaysıñ/ veya /Qay jerde jaşaysıñ/
Nerede yaşıyorsun?
Istanbulda jashaymin.
/İstanbulda yaşaymın/ veya /İstanbulda jaşaymın/
İstanbul’da yaşıyorum.
Qay jerden kelesing?
/Qay yerden kelesiñ/ veya /Qay jerden kelesiñ/
Nereden geliyorsun?
Qay jerge ketesing?
/Qay yerge ketesiñ/ veya /Qay jerge ketesiñ/
Nereye gidiyorsun?
Khosh kelding.
/Xoş keldiñ/ veya /Qoş keldiñ/
Hoş geldin.