Korece/Saygı Seviyeleri
Korece'de konuşma esnasında ya da cümle içerisinde hitaba göre çeşitli saygı/yüceltme seviyeleri bulunmaktadır. Bunlar, kendinden yaş/mevki bakımından yüksek kişiler için, yaş/mevki bakımında aynı durumda olan kişiler için ve yaş/mevki bakımından aşağıda olan kişiler için ve yakınlık-uzaklık seviyelerine göre değişmektedir. Bu saygı seviyeleri günlük hayat içerisinde olduça önem taşımaktadır. Yanlış seçilen saygı seviyesi pek çok anlaşmazlıklara yol açabilmektedir. Korece'de bulunan bu yüceltme üç şekilde olmaktadır:
1. Özne Yüceltmesi değiştir
Özne yüceltmesinde konuşan, dinleyen ve öznenin birbirileri ile olan ilişkileri oldukça önemlidir. Yaş, mevki, yakınlık durumları vs göre bu üç kişinin birbirileri arasındaki etkileşimleri doğrultusunda özneyi yüceltmek amacıyla fiil köküne -(으)시 eklenir. Fiil kökü, ünlü ile bitiyorsa –시eklenir eğer ünsüz ile bitiyorsa –으시 eklenir.
Örnek:
| Türkçe | Fiil | Fiil kökü + -(으)시 | Fiil kökü + -(으)시 + ㅂ니다 |
|---|---|---|---|
| gitmek | 가다 | 가시 | 가십니다 |
| görmek | 보다 | 보시 | 보십니다 |
| okumak | 읽다 | 읽으시 | 읽으십니다 |
| iyi olmak | 좋다 | 좋으시 | 좋으십니다 |
| olmak | 이다 | 이시 | 이십니다 |
| var olmak | 있다 | 있으시 | 있으십니다 |
Bu ekin kullanımında birkaç istisna bulunmaktadır. Bunlar aşağıdaki gibidir:
1. Dinleyen kişinin özneden daha yüksek bir statüde yer aldığı durumlarda özne yüceltme eki olan -(으)시 kullanılmaz.
Örnek: 할아버지, 아버지가 밖에 갔습니다. – Büyükbaba, babam dışarıya çıktı. 선생님, 교수님이 지금 왔습니다. – Öğretmenim, profesör şimdi geldi.
2. Haber raporları, kitap yazıları gibi yerlerde her ne kadar özne yüksek bir statüde olsa da özne yüceltme eki -(으)시 kullanılmaz.
Örnek: 대통령이 터키를 방문한다. – Devlet başkanı Türkiye’yi ziyaret ediyor.
3. Yüceltme hedefindeki öznenin vücut organları ya da kişisel bir aitliğinden bahsederken -(으)시 özne yüceltme eki ile dolaylı yoldan yüceltme yapılabilir.
Örnek: 김 선생님께서는 얼굴이 예쁘십니다. – Kim hocanın güzel bir yüzü var/yüzü güzeldir.
2. Konuşma Seviyeleri değiştir
Konuşma seviyeleri Resmi ve Samimi Hitab olmak üzere ikiye ayrılır. Ayrıca bu iki hitab seviyesi kendi içinde alt bölümlere ayrılmaktadır. Detaylar için Resmi Hitab ve Samimi Hitab konularına bakınız.
| Konuşma Seviyeleri | |||||
| Resmi Hitab | Samimi Hitab | ||||
| Saygılı Düzey | Orta Düzey | Yalın Düzey | Saygılı Düzey | Yalın Düzey | |
| -ㅂ/습니다 | -네 | -ㄴ/는 다 | -어(아,여)요 | -어(아,여) | |
3. Sözcük ve ekler ile Yüceltme değiştir
Saygı kalıplarını kullanırken bazı belirli kelimeler ve ekler yüceltme durumuna göre tamamen değişmektedir. Aşağıda bu duruma örnek sık kullanılan kelimelerden ve eklerden örnekler verilmiştir:
| Cümledeki Yeri | Türkçe | Normal Hal | Saygılı Hal |
| İsim | diş | 이 | 치아 |
| ev | 집 | 댁 | |
| hastalık | 병 | 병환 | |
| isim | 이름 | 성함 | |
| karı (eş) | 아내 | 부인 | |
| pilav | 밥 | 진지 | |
| söz | 말 | 말씀 | |
| yaş | 나이 | 연세 | |
| Zamir | o kişi | 그 사람 | 그 분 |
| ben | 나 | 저 | |
| biz | 우리 | 저희 | |
| Fiil | görmek/görüşmek | 보다 | 뵙다 |
| içmek | 마시다 | 드시다 | |
| olmak | 있다 | 계시다 | |
| ölmek | 죽다 | 돌아가시다 | |
| söylemek | 묻다/말하다 | 여쭈다/여쭙다 | |
| uyumak | 자다 | 주무시다 | |
| vermek | 주다 | 드리다 | |
| yemek yemek | 먹다 | 잡수시다 | |
| Ekler | özneyi belirten ek | -이/가 | -께서 |
| yönelme durum eki | -에게 | -께 | |
| eklendiği isme sayın/bay/bayan anlamları katar | -님 |