Ruby/Merhaba Dünya

Klasik Merhaba Dünya! programı Ruby kodlamaya başlamak için iyi bir yol.

Merhaba Dünya!

merhaba.rb adında bir metin dosyası üretin ve şu kodları içine yazın:

puts 'Merhaba Dünya!'

Şimdi terminalde çalıştırın.

$ ruby merhaba.rb
Merhaba Dünya!

Ayrıca bir metin dosyası oluşturmadan da bu kısa kodu deneyebilirsiniz. Buna one-liner program denir.

$ ruby -e 'puts "Merhaba Dünya!"'
Merhaba Dünya!

-e opsiyonu Ruby kodunu çalıştır (evaluate) anlamına gelir. Aynı kodu denemek için irb de kullanabilirsiniz ancak çıktı biraz farklı olacaktır. puts deyimi "Merhaba Dünya!" çıktısını yazar ama irb ayrıca puts metodunun dönen değerini de yazar — ki bu değer nil'dir.

$ irb
>> puts "Merhaba Dünya!"
Merhaba Dünya!
=> nil

Yorumlar

Like Perl, Bash, Python, ve C Shell gibi Ruby de hash sembolünü (diyez işareti de denir) yorumlar için kullanır. Hash işaretinden satır sonuna kadar olan kısım Ruby tarafından program çalıştırılırken dikkate alınmaz. Örneğin burada bizim merhaba.rb programımızın yorumlu hali var.

# Ruby şöhret ve servetine doğru
# ilk programım bu!
 
puts "Merhaba Dünya!"

Bir yorumu kod satırının sonuna da ekleyebilirsiniz. Hash öncesi olan her şey normal Ruby kodu olarak işlem görür.

puts "Merhaba Dünya!"   # Konsola Merhaba Dünya! yazar

Ayrıca bir kerede birkaç satır yorum da yazabilirsiniz:

=begin
Bu program konsola
Merhaba Dünya! yazar
=end 

puts "Merhaba Dünya!"

Blok yorumla =begin ile başlayıp =end ile bitmesine rağmen kendi satırlarına sahiptir. Blok yorumları C, C++ ve Java'da olduğu gibi kod satırı içine koyamazsınız =end sonrasına aynı satıra yazdığınız kod da çalışmaz.

=begin
Bu program konsola
Merhaba Dünya! yazar
=end puts "Merhaba Dünya!"

buradaki puts komutu çalışmaz, yorum bloğuna ait bir satırın içinde.

Çalıştırılabilir Ruby betikleri

Her seferinde programımızı çalıştırmak için ruby yazmak sıkıcı. Bunu değiştirmek için aşağıdakileri uygulayın.

Unix-benzeri işletim sistemleri

Unix-benzeri işletim sistemlerinde – örneğin Linux, Mac OS X, ve Solaris gibi sistemlerde, Ruby betiklerinizi chmod komutu kullanarak tek başına çalıştırılabilir hale getirmek isteyebilirsiniz. Bu ayrıca Windows'ta Cygwin ile kurulan Ruby versiyonlarında da geçerlidir.

$ chmod +x merhaba.rb

Bunu her yeni Ruby betiği ürettiğinizde yapmalısınız. Eğer betik adını değiştirir ya da içindeki kodu değiştirirseniz "chmod +x" komutunu tekrar çalıştırmanız gerekmez, o dosya artık çalıştırılabilir olarak işaretlendi.

Sonra Ruby betiğinizin en ilk satırına bir shebang satırı ekleyin. Shebang satırı sistem tarafından betiğin hangi programla çalıştırılacağını öğrenmek için okunur. Bu satır öncesinde herhangi bir satır ya da boşluk bulunamaz. Shebang satırı olan merhaba.rb Ruby dosyamız şöyle olacaktır:

#!/usr/bin/ruby

puts "Merhaba Dünya!"

Eğer ruby uygulamanız /usr/bin klasöründe değilse, shebang satırını doğru path gösterecek şekilde değiştirin. bir diğer kullanılan Ruby uygulaması path değeri de/usr/local/bin/ruby'dir.

Shebang satırı hash karakteri ile başladığı için Ruby tarafından dikkate alınmaz, Ruby satırı bir yorum olarak görür. Bu nedenle Ruby betiğinizi Windows gibi shebang satırı desteklemeyen sistemlerde hala çalıştırabilirsiniz.

Şimdi Ruby betiğinizi ruby kelimesi kullanmadan da çalıştırabilirsiniz. Ancak güvenlik sebepleriyle Unix-benzeri sistemler bulunulan klasör içinde çalıştırılabilir dosyaları aramaz - klasör adı PATH ortam değişkeninde belirtilmediyse. Bu durumda şunlardan birini yapmalısınız:

Ruby betiğinizi zaten PATH içinde tanımlı bir klasör içinde yazın.
Betiğinizin olduğu klasörü PATH içine ekleyin(tavsiye edilmez).
Betiğinizi her çalıştırdığınızda klasör yolunu belirterek adını yazın.

Birçok kişi 3. seçeneği kullanır. Çalıştırılabilir Ruby betiğimizi bulunduğumuz klasörde çalıştırmak için şu komutu giriniz:

$ ./merhaba.rb

Bir betiği yazmayı tamamladığınızda genel eğilim ~/bin klasörünü oluşturmak ve onu PATH içine koymaktır. Böyle yaparak sürekli kullanacağınız bir betiği herhangi bir klasör altında şöyle çalıştırabilirsiniz:

$ merhaba.rb

env Kullanmak

Eğer ruby uygulamasının bulunduğu yerden emin olamiyorsanız env komutunu shebang satırında kullanarak ruby uygulamasını PATH içinde bulup kullanmasını sağlayabilirsiniz. Böylece Ruby betiğinizi başka bir yere kurulu Ruby olan bilgisayara taşıdığınızda da çalışmasını garanti edersiniz.

#!/usr/bin/env ruby

puts "Merhaba Dünya!"

Windows

Eğer Ruby One-Click Installer kullanarak standart Windows Ruby versiyonu kurduysanız, kurulum Windows'un Ruby betiklerinizi çalıştırmak için ayarları yapılmış demektir. Sadece dosya adını yazarak çalıştırabilirsiniz.

$ merhaba.rb
Merhaba Dünya!

Eğer böyle çalışmıyorsa ya da Ruby kurulumunu başka bir şekilde yaptıysanız, şu adımları takip ediniz.

administrator olarak sisteme giriş yapın.
Standard Windows "komut isteği" cmd çalıştırın.
komut isteğinde aşağıdaki Windows komutlarını çalıştırın. ftype satırını uygularken, parametreleri bilgisayarınızdaki ruby.exe uygulama dosyasının yerine göre değiştirin.

$ assoc .rb=RubyScript
.rb=RubyScript

$ ftype RubyScript="c:\ruby\bin\ruby.exe" "%1" %*
RubyScript="c:\ruby\bin\ruby.exe" "%1" %*

Bu komutlar hakkında bilgi almak isterseniz "help assoc" ve "help ftype" komutlarını girebilirsiniz.