Fransızca/Subjonctif

Subjonctif Fransız dilinde genellikle yan cümlelerin yapımında kullanılan bir çeşit kip. İspanyolcadaki subjuntivo ile benzerlikler gösterir.^[1] Romen dillerinde de buna benzer bir kullanım vardır. Örneğin İtalyancada congiuntivo yahut Portekizcede subjuntivo o conjuntivo. Çoğunlukla diğer dillere çevrilirken farklı yöntemler uygulanır. Fransızca'da 4 farklı subjonktif bulunsa da, bunlardan présent (Subjonctif I) ve passé composé (Subjonctif II) daha sık kullanılan versiyonlardır. Buna karşın Subjonctif imparfait ve Subjonctif plus-que-parfait günümüz Fransızcasında yalnızca edebi değeri yüksek metinlerde karşılaşılır. Geniş zaman ifade ederken kullanılan Subjonktiv, Fransızca da belirli sinyal kelimeleri sonucu kullanılır.

Subjonctif çekimleme

Subjonctiflerin çekimlenmesi düzenli fiiller ve düzensiz fiiler arasında farklılıklar gösterir.

Düzenli Fiiller

Düzenli fiiller, üçüncü çoğul şahıs, geniş zaman indikatifine (présent de l’indicatif) subjonctif eklerinin eklenmesi ile çekimlenirler. Dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan birisi, birinci ve ikinci çoğul şahısın çekimlenmesi Imparfait ile aynı olduğundan, burada birinci çoğul şahıs kullanılır.

Subjonctif ekleri şunlardır: -e, -es, -e, -ions, -iez, -ent

	boire (ils boivent)
1. tekil.: que je	boive
2. tekil.: que tu	boives
3. tekil.: qu’il/elle/on	boive
1. çoğul.: que nous	buvions
2. çoğul.: que vous	buviez
3. çoğul.: qu’ils/elles	boivent

Birçok fiil çoğul için aynı köke sahip olduklarından dolayı, Subjonctif genellikle présent ile benzerlik gösterir. -er, -ir ve -dre ekleri ile biten fillerde bu durumu gözlemek mümkündür.

	aimer (ils aiment)	finir (ils finissent)	attendre (ils attendent)
1. tekil.: que je/j’	aime	finisse	attende
2. tekil.: que tu	aimes	finisses	attendes
3. tekil.: qu’il/elle/on	aime	finisse	attende
1. çoğul.: que nous	aimions	finissions	attendions
2. çoğul.: que vous	aimiez	finissiez	attendiez
3. çoğul.: qu’ils/elles	aiment	finissent	attendent

Düzensiz Fiiller

Subjonctifin çekimlenmesinde toplam 7 adet düzensiz fiil bulunmaktadır:

Person	être	avoir	aller	faire	pouvoir	savoir	vouloir
1. tekil.: que je/j’	sois	aie	aille	fasse	puisse	sache	veuille
2. tekil.: que tu	sois	aies	ailles	fasses	puisses	saches	veuilles
3. tekil.: qu’il/elle/on	soit	ait	aille	fasse	puisse	sache	veuille
1. çoğul.: que nous	soyons	ayons	allions	fassions	puissions	sachions	voulions
2. çoğul.: que vous	soyez	ayez	alliez	fassiez	puissiez	sachiez	vouliez
3. çoğul.: qu’ils/elles	soient	aient	aillent	fassent	puissent	sachent	veuillent

Bunların dışında aşağıdaki fiillerin formlarına dikkat etmek gerekir.

il faut → qu’il faille (falloir)
il pleut → qu’il pleuve (pleuvoir)
il vaut → qu’il vaille (valoir)

Passé composé du subjonctif

Subjonctif'in passé composé çekimlemesi, geçmiş zaman kullanımları içerisinde en yaygın olan kullanımdır.

Person	Hilfsverb	Partizip Perfekt
1. tekil.	que j’aie	vu
2. tekil.	que tu aies
3. tekil.	qu’il ait
1. çoğul.	que nous ayons
2. çoğul.	que vous ayez
3. çoğul.	qu’ils aient

Subjonctif imparfaitin çekimlenmesi

Ekler şunlardır: -sse, -sses, -^t, --ssions, -ssiez, -ssent

	être
Que je	fusse
Que tu	fusses
Qu’il/ elle	fût
Que nous	fussions
Que vous	fussiez
Qu’ils/ elles	fussent

Subjonctif plus-que-parfaitin çekimlenmesi

	aller
Que je	fusse allé(e)
Que tu	fusses allé(e)
Qu’il/ elle	fût allé(e)
Que nous	fussions allé(e)s
Que vous	fussiez allé(e)s
Qu’ils/ elles	fussent allé(e)s

Kullanım

Subjonctifin ne zaman kullanılacağı belirli sinyal kelimelerince belirlenir. Fransızcayı yabancı dil olarak öğrenenlerin zorlandığı bir konudur. Genel olarak subjonctifin kişisel izlenimler içeren ifadelerden sonra kullanıldığı söylenebilir.

Toplamda 4 çeşit sinyal grubu sayılabilir:

verbes de volonté "İstek bildiren fiiller"
verbes de sentiments "Duygu belirten fiiller"
verbes de la balance "Eşitlik fiilleri"
Belirli kullanımlar

Verbes de volonté

vouloir "istemek"
attendre "beklemek"
proposer "önermek"

Örnek: Je veux que tu finisses "Durmanı istiyorum."

Verbes de sentiments

admirer que "hayranlık duymak"
regretter que "pişman olmak, esef etmek"
être heureux que "bir şeyden dolayı mutlu olmak"
il est bien/ bon que "bir şeyin iyi olması"
cela m’amuse que "bir şeyin keyif vermesi"

Örnek: Je regrette que tu ne saches rien "Bir şey bilmemene esef ediyorum."

İstisna: espérer „ummak“ fiili, eğer sorunun cevabı olumlanıyorsa, subjonctif kullanımını gerektirmez.

Örnek: J’espère que tu as écrit à Catherine.

Olumsuzlanan haliyle ummak fiili subjonctif ile kullanılır.

Örnek: J'espère qu'il ne pleuve pas.

Verbes de la balance

Subjonctif kullanımı konusunda en zor belirlenen fiiller grubu eşitlik bildiren fiillerdir. Bunun sebebi bu fiillerin bazı durumlarda indikatif kullanımı ile de ifade edilebilir olmalarıdır. Subjonctifin kullanımı tamamıyla bağlama bağlıdır. En çok kullanılan fiillere örnek olarak penser, croire, être sûr verilebilir.

Temel olarak ifade edilen cümlenin içeriğinde eminlik varsa indikatif, şüphe ağır basıyorsa subjonctif kullanılmalıdır.

Örnekler:

Je pense que le père est malade.
Je ne pense pas que le père soit malade. (Ben babanın hasta olduğuna inanmıyorum ama bundan yüzde yüz emin değilim.)
Je ne pense pas que le père est vraiment malade.

Belirli kullanımlar

Aşağıda listelenen yan cümle kullanımları subjonctif ile kullanılmak zorundadır.

afin que
avant que
bien que
jusqu’à ce que
pour que
pourvu que
quoique
sans que
à condition que
à moins que
à supposer que
de manière à ce que
en attendant que

Literatür

Dipnotlar

↑ "Der Konjunktivgebrauch im Französischen und Spanischen. hispanoteca.eu". 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20181116221606/http://hispanoteca.eu/Gram%E1ticas/Grammatik%20Spanisch/SUBJUNTIVO%20und%20Subjonctif.htm. Erişim tarihi: 16 Kasım 2018.

[1] "Der Konjunktivgebrauch im Französischen und Spanischen. hispanoteca.eu". 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20181116221606/http://hispanoteca.eu/Gram%E1ticas/Grammatik%20Spanisch/SUBJUNTIVO%20und%20Subjonctif.htm. Erişim tarihi: 16 Kasım 2018.

[1]