Yardım:Katkıda bulunanlar için SSS
Vikikitap SSS |
Bu sayfa Vikikitap SSS'nin bir parçasıdır. |
SSS sayfaları |
Genel |
Ayrıca bakınız |
Katkıda bulunma
değiştirVikikitap'ı mı kullansam, yoksa kendi vikimi mi açsam daha iyi olur?
değiştirBu daha çok barındıracağınız içerikle ilgilidir. Vikikitap, bilgi veren kitaplar içindir. Bu koşulu sağlamak şartıyla buraya her türlü içeriği ekleyebilirsiniz. Örneğin yazımına yardım ettiğiniz açık kaynak kodlu bir yazılımın dokümantasyonunu gerek burada, gerekse kendi vikinizde barındırabilirsiniz. Ancak şunu söylemek isteriz ki; ilgili içeriği buraya eklerseniz muhtemelen kendi vikinizden daha fazla ziyaretçi çekeceksiniz. Vikikitap'a ne koyabileceğiniz ve ne koyamayacağınız hakkında bilgi için Vikikitap:Vikikitap nedir? sayfasına bakın.
Kimler katkıda bulunabilir?
değiştirHerkes sayfaları düzenleyebilir. Giriş yapmanız tavsiye edilir, ancak mecbur değilsiniz.
Neden katkıda bulunayım ki?
değiştirNasıl katkıda bulunabilirim?
değiştirBuraya katkıda bulunmanın çeşitli yolları var. Sayfaları düzenleyebilir, yeni bir kitap veya sayfa başlatabilir veya Vikikitap'a bağışta bulunabilirsiniz.
Nasıl bağışta bulunabilirim?
değiştirSol paneldeki gezinti bölümünden Bağış bağlantısını tıklayın.
Vikikitap'a katkı yaparken gerçek adımı mı kullanmak zorundayım?
değiştirHayır. Gerçek adınızı kullanmak zorunda değilsiniz. Bazı insanlar gerçek adını tercih ederken, bazıları rumuz kullanmayı tercih eder. Bazı insanların İnternet üzerinde gerçek isimleriyle tanınmaları hoşuna gider, bazı insanlar da mahremiyetine önem verir. Bu tamamen size kalmış.
Kullanıcı adımı nasıl değiştirebilirim?
değiştirKullanıcı adınızı değiştirmek istediğinizi köy çeşmesinde veya bir hizmetliye mesaj göndererek dile getirin. Diğer işlemler yetkili kullanıcılarca yapılacaktır. Sizin ek bir şey yapmanıza gerek yok. Kullanıcı adınızı değiştirdiğinizde önceki kullanıcı adına yapılan tüm katkılar yeni kullanıcıya geçecektir. Eğer "önceki katkılarımın yeni kullanıcı adıma geçmesine gerek yok" diyorsanız kullanıcı adınızı değiştirmenize gerek yoktur, tek yapmanız gereken yeni bir kullanıcı hesabı yaratmaktır.
Burada konular hakkında tartışma yapabilir miyiz?
değiştirVikikitap'ta; kitapların, kitapların sayfalarının ve Vikikitap'ın genel anlamda geliştirilmesi maksatlı tartışmalar yapılabilir. Tek bir kitabı veya tek bir kitap sayfasını ilgilendiren tartışmalar ilgili sayfanın tartışma sayfasında yapılır. Vikikitap hakkındaki genel anlamdaki tartışmalar içinse Vikikitap:Köy çeşmesi sayfasını kullanabilirsiniz.
Vikikitap'a katkı yaparken hangi dilleri kullanabilirim?
değiştirBurası Türkçe Vikikitap olduğuna göre burada yalnızca Türkçeyi kullanabilirsiniz. Diğer dillerde katkıda bulunmak için lütfen Vikikitap'ın diğer dillerdeki versiyonlarını kullanın.
Nasıl yazım kontrolü yaparım?
değiştirBuraya ekleyeceğiniz metni kopyala-yapıştır ile sözcük işleme programına aktarırsınız. Gerekli düzeltmeleri yapar ve düzenlenmiş metni tekrar kopyala-yapıştır yöntemiyle buraya aktarırsınız. Ayrıca bazı tarayıcıların yerleşik yazım kontrolü özelliği vardır.
Vikikitap'ta aynı konuyu işleyen birden fazla kitap buldum
değiştirKitapların kapsamı, hedef kitlesi, tarzı ve konuyu öğretme biçimi birbirinden farklı olabilir. Eğer Vikikitap'ta bulduğunuz iki veya daha fazla kitap bu yönler bakımından da birbirine oldukça benziyorsa kitapları birleştirme önerinizi kitapların birinin giriş sayfasının tartışma sayfasında dile getirin. Bazen de bir kitabın tek bir sayfasının veya birkaç sayfasının başka bir kitaba taşınması gerekebilir. Bu durumda da yine aynı şekilde sayfalardan birinin tartışma sayfasında isteğinizi dile getirmelisiniz. Vikikitap küçük bir topluluk olduğundan tartışma sayfasında tartışmayı başlattıktan sonra aktif kullanıcılara durumu bildiren mesajlar göndermeniz tavsiye edilir. Eğer bu mesajları da göndermenize rağmen tartışmayı başlattıktan sonraki bir hafta boyunca hiç kimse tartışmaya katılmazsa kitapları birleştirme isteğinizi bir hizmetliye bildirebilirsiniz demektir. Kitap sayfalarını taşımayı ise sayfaların ismini değiştirerek ve ilgili bağlantıları silip ekleyerek kendiniz yapabilirsiniz. Ayrıca bakınız: Vikikitap:Karar alma
NOT: Tartışma açma işini yalnızca muallaklı bir durum söz konusuysa yapın. Yoksa bariz bir şekilde hatalı olarak açılmış çift kitapları ve yanlış kitaba konmuş sayfaları kendiniz veya bir hizmetliden rica ederek halledebilirsiniz.
Hangi dosya formatları destekleniyor?
değiştirSVG; diyagramlar, haritalar ve diğer fotoğraf diyemeyeceğimiz resimler için kullanılır. SVG vektörel bir format olduğu için resimlerin kalite kaybına uğramadan sınırsız olarak büyütülüp küçültülebilmesini sağlar. Ancak SVG formatında resim dosyaları üretmek oldukça zordur. Bu zorluğu bertaraf etmek için fotoğraf diyemeyeceğimiz resimler için PNG veya GIF de kullanabilirsiniz. Bu iki format bitsel formatlar olduğu için Photoshop veya Gimp gibi yazılımlar vasıtasıyla kolayca üretilebilir. Ancak GIF kullanımı patent sorunları nedeniyle pek tavsiye edilmez. Fotoğraflar için ise JPEG tartışmasız en iyi formattır. Ogg Vorbis, sesler için tavsiye edilir; MP3'e izin verilmiştir ancak yine patent sorunları nedeniyle MP3 kullanmanız pek tavsiye edilmez.
Sayfaların boyutlarında bir sınırlama var mı?
değiştirAslında yok. Ancak bazı insanlar çevirmeli bağlantıyla veya mobil aygıtlarla Vikikitap'ı okuyor. Tahmin edersiniz ki uzun sayfalar bu kişiler için can sıkıcı olabilir. Bu yüzden 30 KB'tan daha büyük sayfalar oluşturmanız pek tavsiye edilmez. Ayrıca bazı tarayıcıların sayfada gösterebileceği veya düzenlemek için metin kutusuna atacağı içeriğe sınırlamalar koyabildiğini unutmayın.
Vandalizmi nasıl geri alırım?
değiştirBakınız: Vikikitap:Sayfayı önceki bir sürüme geri alma ve Vikikitap:Vandalizmle uğraşma
Son değişiklikler sayfası ve oradaki kısaltmalar hakkında bilgi verebilir misiniz?
değiştirSon değişiklikler Vikikitap'ta en son değişikliğe uğrayan sayfaları listeler. Bu sayfadaki Y işareti o sayfanın yeni bir sayfa olduğunu ve K işareti de o sayfada yapılan değişikliğin küçük bir değişiklik olduğunu belirtir. Son değişiklikler sayfasına sol paneldeki gezinti kısmından Son değişiklikler bağlantısına tıklayarak erişebilirsiniz.
Neden bazı bağlantıların rengi değişik?
değiştirHenüz oluşturulmamış olan sayfalara giden bağlantılar tercihlerinize bağlı olarak kırmızı renkte veya soru işaretli gözükürler. Her iki durumda da bu bağlantıya tıkladığınızda o sayfanın düzenleme sayfasına erişirsiniz. Düzenleme kutusuna metin yazıp Sayfayı kaydet düğmesine bastığınızda o sayfayı metin kutusuna yazdığınız içerikle oluşturmuş olursunuz.
İki kullanıcı aynı anda bir sayfayı değiştirirse ne olur?
değiştirBuna "değişiklik çakışması" denir. Bu durumda ilk kullanıcı "Sayfayı kaydet" dediğinde sayfadaki değişiklikler kaydedilir, ancak ikinci kullanıcının yaptığı değişiklikler -henüz- kaydedilmez ve ekranda bir değişiklik çakışması olduğunu belirten bir sayfa görülür. Bu sayfada her iki kullanıcının yaptığı değişiklikler ve bu değişiklikler arasındaki farklar gözükür. Bu aşamada isterse kullanıcı yaptığı değişikliği kaydedebilir veya önceki değişikliği yapan kullanıcının yaptığı değişikliği göz önünde bulundurarak yazacağı içeriği değiştirebilir.
Düzenleme kutusuna yazdığım metni kaybetme riskim var mı?
değiştirEğer tarayıcınız veya işletim sisteminiz hata verip kendini kapatırsa düzenleme kutusuna yazdığınız metni kaybedersiniz. Firefox böyle bir durumda genellikle metin kutusuna yazdığını metni kurtarır. Eğer Sayfayı kaydet düğmesine bastığınızda viki sunucularından kaynaklanan bir sorun nedeniyle yaptığınız değişikliği kaydedemezseniz tarayıcınızın "geri" düğmesine tıklayarak yazdığınız metne geri dönebilirsiniz. Veri kaybetme riskini minimize etmek için harici bir kelime işlem programı (Word gibi) kullanabilir, işiniz bittiğinde ilgili metni kopyala-yapıştır yoluyla Vikikitap'taki ilgili sayfanın düzenleme kutusuna yapıştırabilirsiniz. Word gibi birçok kelime işlem programı, işletim sistemi veya kelime işlem programı hata verse bile veriyi kurtarma fonksiyonuna sahiptir.
Değişiklikleri takip etmenin kolay bir yolu var mı?
değiştirEğer giriş yapmış bir kullanıcıysanız Vikikitap'taki her sayfanın üst kısmında izlemeye al bağlantısını görürsünüz. Bu bağlantıya tıklarsanız o an içinde bulunduğunuz sayfa izleme listenize eklenir. İzleme listeniz, izleme listenizdeki sayfalarda yapılan son değişiklikleri gösterir. Yani izleme listeniz aslında son değişiklikler sayfasının sadece izleme listenizdeki sayfalarla sınırlandırılmış hâlidir. Tercihlerim sayfanızdaki İzleme listesi sekmesindeki İzleme listesi nişanını kullanarak izleme listenizdeki sayfalarda olan değişiklikleri RSS izleme programınızdan izleyebilirsiniz. Ayrıca yine buradan izleme listenizle ilgili çeşitli ayarları yapabilirsiniz. Tercihler özel sayfası hakkında buradan bilgi alabilirsiniz.
Vikikitap'a diğer web sitelerine giden bağlantılar koyabilir miyim?
değiştirVikikitap bir web dizini değildir. Kitabın bir kısmını yazıp devamını buradan okuyun demek pek hoş karşılanmaz ve eklediğiniz dış bağlantılar silinir. Ekleyeceğiniz dış bağlantılar şu özelliklere haiz olmalıdır:
- Kullanıldığı sayfanın içeriğiyle alakalı olmalıdır
- Rakip değil, destekleyici nitelikte olmalıdır.
- Bağlantılar için ilgili kitapta ayrı bir sayfa oluşturmanız tavsiye edilir. Ancak dipnot şeklinde de normal kitap sayfalarında kullanılması yasaklanmamıştır.
- Kaynak olarak nitelendirilebilecek sayfalara veya o konuyla ilgili en üst mercilere giden bağlantılara izin vardır. Bunların dışındaki dış bağlantılara izin verilmeyebilir. Nasıl dış bağlantı oluşturacağınız hakkında bilgiyi Yardım:Bağlantılar sayfasından alabilirsiniz.
Bir kullanıcı kontrolden çıktı! Lütfen yardım edin!
değiştirBakınız: Vikikitap:Ortalık kızıştığında sakin kalmak ve Vikikitap:Sorunlu kullanıcılar
Telif hakları
değiştirKullanma izni aldığım bir metni buraya aktarabilir miyim?
değiştirİlgili metni GNU Özgür Belgeleme Lisansı, kamu malı lisansı vb. gibi ilgili metnin bütün haklarını size devreden bir lisansla almamışsanız ilgili metni buraya aktaramazsınız demektir. Kitapçıdan satın aldığınız bir kitapla genellikle sadece okuma hakkı size devredilir. Onun dışındaki bütün haklar yayın evinin ve/veya yazarın elindedir. Telif durumu belli olmayan (örneğin İnternetten bulduğunuz) her türlü metin de telif hakkıyla korunuyor varsayılır. Telif hakkıyla korunan bir metni buraya aktarmanın tek yolu ilgili metnin yasal sahibinden ilgili metni GÖBL ile lisanslaması isteğinde bulunmaktır. Bu konu hakkında daha ayrıntılı bilgiyi Vikikitap:Kullanım izni sözleşmesi sayfasında bulabilirsiniz. Ortam dosyalarıyla ilgili kurallar ise Vikikitap:Ortam dosyası kullanımı sayfasında bulunur.
Telifli bir çalışma içinde kullanılmış kamu malı bir metni buraya aktarabilir miyim?
değiştirTelif hakkı olmayan bir çalışma, üreticisi tarafından teliflenmediği sürece telif hakkı yok sayılır. Eğer bir çalışma, telifli bir çalışmada kullanılmadan önce kamu malı lisansına sahipse daha sonra da kamu malı lisansına sahiptir demektir. Telifsiz bir çalışmanın telifli bir çalışma içinde kullanılması o telifsiz çalışmanın telifsizliğini değiştirmez.
GIF formatının lisansı GÖBL lisansını ihlal mi ediyor?
değiştirNot: Unisys'in sahibi olduğu LZW patentinin süresi 20 Haziran 2003'te ABD'de ve 7 Temmuz 2004'te diğer ülkelerde doldu. Bu yüzden aşağıdaki bilgilerden bazıları bütün hukuki sorularda olduğu gibi geçerli olmayabilir. Ancak LZW algoritmasındaki diğer çelişkili patentler ve daha genel uygulama alanına sahip sıkıştırma patentleri gibi halen çözülmesi gereken sorunlar vardır. Daha fazla yasal öneri için bir avukata danışın.
GIF formatında kullanılan LZW sıkıştırma algoritması patentlidir. Ancak yine de gif dosyalarının üretimine ve üretilen dosyaları GÖBL ile lisanslamaya kanunen izin verilir (tıpkı GÖBL ile lisanslanmış bir içeriği patentli olan CD-ROM ürününe koyup dağıtmak gibi). Ancak gif üretim programlarını yazanlar veya kullananlar bazı patent kısıtlamalarına tabidir. Ayrıca GIF resimleri gibi patentli çoklu ortam veri formatlarının dağıtımı için ayrı ayrı lisanslama ücretleri olabilir. Aslında sadece bu bile resimlerin özgürce kullanımına engel olarak GÖBL'ün felsefesine aykırı olduğu için GIF resimlerin Vikikitap'ta kullanımı tavsiye edilmez. Zaten bu yüzden özgür yazılım GIF'i genel anlamda desteklememektedir. Yani özetlersek teknik avantajları ve lisans sorunu olmaması nedeniyle vikiyazarların GIF yerine PNG formatını kullanmalarını şiddetle tavsiye edilir.
Terminoloji
değiştirAyrıca bakınız: Vikikitap:Sözlük
Kitap sayfası ile sayfa arasında ne fark var?
değiştirSayfa terimi Vikikitap'taki her türlü sayfayı kapsıyor. Bu sayfalara kitap sayfaları, özel sayfalar, tartışma sayfaları, yönlendirmeler vs. dahil. Kitap sayfası ise yalnızca Vikikitap'taki kitap sayfalarını belirtiyor. Daha teknik olarak konuşacak olursak ana isim alanındaki sayfalardan yönlendirmeleri çıkarırsanız kitap sayfalarını elde edersiniz. Her kitap sayfası aynı zamanda bir sayfadır ama her sayfa bir kitap sayfası değildir. Kitap sayfaları hakkında daha ayrıntılı bilgi için Yardım:Kitap sayfası nedir? sayfasına bakın.
Yetim sayfa nedir?
değiştirKendisine hiç bağlantı verilmeyen kitap sayfalarına yetim sayfa denir. Bu sayfalar Vikikitap'ta arama yapılarak bulunabilir. Ancak başka bir kitap sayfasındaki bağlantı ile de gidilebilmesi önemlidir. Vikikitap'taki bütün yetim sayfaları Özel:YalnızSayfalar sayfasında görebilirsiniz.
Taslak sayfa nedir?
değiştirVikikitap'taki bir paragraf veya daha az içerikli kitap sayfalarına taslak sayfa denir. Birçok insan taslak sayfalardan nefret eder ancak bu sayfalar da gereklidir. Birçok güzel kitap sayfası en başında taslaktır. Vikiyazarlarca taslak sayfaların uzun ve kaliteli sayfalara dönüştürülmesi zaman alabilir. Sizin de gördüğünüz taslak sayfalarını bilginiz ölçüsünde genişletmeniz şiddetle tavsiye edilir. Taslak sayfalar hakkında daha fazla bilgiyi Yardım:Taslak sayfa sayfasından bulabilirsiniz. Özel:KısaSayfalar özel sayfası ise Vikikitap'taki bütün kitap sayfalarını kısadan uzuna doğru listeleyecektir. Bu sayfadan taslak sayfaları kolayca bulabilirsiniz.
Küçük değişiklik nedir? Hangi değişiklikleri küçük değişiklik olarak belirtmeliyim?
değiştirGiriş yapmış bir kullanıcı yaptığı değişiklikleri küçük değişiklik olarak belirtebilir. Aslında bir değişikliği küçük değişiklik olarak belirmek kişisel bir tercihtir. Ancak yine de buradaki öneri niteliğindeki bilgileri okumanız tavsiye edilir. Aşağıdaki durumlarda ilgili değişikliği küçük değişiklik olarak işaretlemek yararlı olabilir:
- Yazım hatası düzeltme
- Biçimlendirmede düzeltme yapma
- Metinde bilgi kaybı veya artırımı olmadan çeşitli düzenlemeler yapma
Diğer bir deyişle; ilgili kitap sayfasındaki değişiklikleri takip eden bir kullanıcı, o küçük değişikliğin ardından o kitap sayfasını tekrar okuduğunda o kitap sayfası kendisine bilgi birikimi olarak yeni bir şey katmayacaksa o değişiklik küçük değişikliktir. Bu cümleyi geçersiz kılan bir değişiklik yapılmışsa; örneğin sayfaya tek bir kelime ekleyerek bile o sayfayı takip eden kullanıcıların yeni bir şey öğrenmelerine vesile olunmuşsa o değişiklik küçük değişiklik değildir. Ayrıca sadece bilgi eklemek değil, çıkarmak da o değişikliğin küçük değişiklik olmadığı anlamına gelir.
Vikikitap'taki küçük değişiklik özelliği önemlidir. Çünkü kullanıcılar son değişiklikler sayfasında ve izleme listelerinde küçük değişiklikleri gizleyebilirler. O yüzden bir değişikliği burada verdiğimiz ölçütlere göre küçük değişiklik olarak işaretlemeniz tavsiye edilir.
Çeşitli
değiştirVikikitap harika bir site! Bu siteyi nasıl dünyaya tanıtabilirim?
değiştirBakınız: Vikikitap:Vikikitap'ı yayma
Vikikitap hakkında daha fazla bilgi almak istiyorum
değiştirVikikitap:Hoş geldiniz - Vikikitap'a gelenlerin ilk uğrayacağı yer
Yardım:İçindekiler - Vikikitap'taki bütün yardım sayfalarını listeler