Yaşamı mümkün kılan çoğu karmaşık fonksiyonu vardır.
Canlıların yapılarının büyük bir kısmını oluşturur.
Bilgi DNA'dan RNA'ya oradan da proteine aktarılır bu moleküler biyolojinin Santral Dogma'sıdır.
DNA sentezlenecek proteinin gereken bilgisi için depolama alanı olarak işlev görür.
RNA bilginin translasyon ile proteine aktarılmasından sorumludur.
Canlı hücrelerde neredeyse bütün kimyasal fonksiyonlardan enzim adı verilen protein bazlı katalizörler sorumludur, örneğin kimyasal bağların kurulması ve yıkılması.
Protein enzimleri ile benzer özellik gösteren bir grup makromolekülden oluşan RNA bazlı enzimler, protein enzimleriyle karıştırılmamalıdır.
Hücreleri ve organelleri tutan çoğu yapı protein yapılıdır.
Proteinlerin katalitik fonksiyonlarının yanı sıra hücre dışı ortamdan sinyal alabilme ve bu ortama sinyal verebilme, genetik materyali eşleyebilme, şaşırtıcı bir verimle ışık ve kimyasallardaki enerjinin dönüştürülmesine yardım etme, kimyasal enerjiyi fiziki işe çevirme ve hücre kompartımanları arasında molekülleri taşıyabilme özellikleri vardır.
