Bu alt bölümde verilen lemmaların her birinde
X
{\displaystyle X\ }
bir topolojik uzayı,
A
{\displaystyle A\ }
ve
B
{\displaystyle B\ }
,
X
{\displaystyle X\ }
'in iki alt kümesini göstermektedir. Büyük kesişim ve birleşimler
α
∈
J
{\displaystyle \alpha \in J\ }
'ler üzerinden alınmaktadır.
Lemma :
A
⊂
B
{\displaystyle A\subset B\ }
ise
A
¯
⊂
B
¯
{\displaystyle {\bar {A}}\subset {\bar {B}}}
.
İspat : Her zaman
B
⊂
B
¯
{\displaystyle B\subset {\bar {B}}\ }
olduğunu biliyoruz.
A
⊂
B
{\displaystyle A\subset B\ }
olduğundan
A
⊂
B
¯
{\displaystyle A\subset {\bar {B}}\ }
'dir.
A
¯
{\displaystyle {\bar {A}}\ }
,
A
{\displaystyle A\ }
'yı kapsayan bütün kapalı kümelerin kesişimi,
B
¯
{\displaystyle {\bar {B}}\ }
da
A
{\displaystyle A\ }
'yı içeren kapalı kümelerden biri olduğundan
A
¯
⊂
B
¯
{\displaystyle {\bar {A}}\subset {\bar {B}}\ }
. ■
Lemma :
A
∪
B
¯
=
A
¯
∪
B
¯
{\displaystyle {\overline {A\cup B}}={\bar {A}}\cup {\bar {B}}}
.
İspat :
A
⊂
A
∪
B
{\displaystyle A\subset A\cup B\ }
,
B
⊂
A
∪
B
{\displaystyle B\subset A\cup B\ }
olduğundan
A
¯
⊂
A
∪
B
¯
{\displaystyle {\bar {A}}\subset {\overline {A\cup B}}}
ve
B
¯
⊂
A
∪
B
¯
{\displaystyle {\bar {B}}\subset {\overline {A\cup B}}}
⇒
{\displaystyle \Rightarrow \ }
A
¯
∪
B
¯
⊂
A
∪
B
¯
{\displaystyle {\bar {A}}\cup {\bar {B}}\subset {\overline {A\cup B}}}
.......(i)
Diğer taraftan
A
⊂
A
¯
{\displaystyle A\subset {\bar {A}}\ }
,
B
⊂
b
a
r
B
{\displaystyle B\subset {bar}{B}\ }
olduğundan
A
∪
B
⊂
A
¯
∪
B
¯
{\displaystyle A\cup B\subset {\bar {A}}\cup {\bar {B}}\ }
. İki kapalı kümenin birleşimi kapalı olduğundan
A
¯
∪
B
¯
{\displaystyle {\bar {A}}\cup {\bar {B}}\ }
,
A
∪
B
{\displaystyle A\cup B\ }
kümesini kapsayan bir kapalı kümedir ve dolayısıyla
A
∪
B
⊂
A
∪
B
¯
⊂
A
¯
∪
B
¯
{\displaystyle A\cup B\subset {\overline {A\cup B}}\subset {\bar {A}}\cup {\bar {B}}\ }
.......(ii)
(i) ve (ii)'den
A
∪
B
¯
=
A
¯
∪
B
¯
<
/
m
a
‴
L
e
m
m
a
:
‴
<
m
a
t
h
>
{
A
α
}
α
∈
J
{\displaystyle {\overline {A\cup B}}={\bar {A}}\cup {\bar {B}}</ma'''Lemma:'''<math>\{A_{\alpha }\}_{\alpha \in J}\ }
X
{\displaystyle X\ }
'in alt kümelerinin bir ailesi ise
⋃
A
α
¯
⊃
⋃
A
α
¯
{\displaystyle {\overline {\bigcup A_{\alpha }}}\supset \bigcup {\overline {A_{\alpha }}}\ }
.
İspat :
∀
α
∈
J
{\displaystyle \forall \alpha \in J\ }
için
A
α
⊂
⋃
A
α
{\displaystyle A_{\alpha }\subset \bigcup A_{\alpha }\ }
olduğundan
∀
α
∈
J
{\displaystyle \forall \alpha \in J\ }
için
A
α
¯
⊂
⋃
A
α
¯
{\displaystyle {\bar {A_{\alpha }}}\subset {\overline {\bigcup A_{\alpha }}}\ }
{\displaystyle \ }
⇒
{\displaystyle \Rightarrow \ }
⋃
A
α
¯
⊂
⋃
A
α
¯
{\displaystyle \bigcup {\overline {A_{\alpha }}}\subset {\overline {\bigcup A_{\alpha }}}\ }
■
Sonsuz birleşimde eşitlik sağlanmayabilir.
Örnek :
R
{\displaystyle \mathbb {R} \ }
'de alt kümelerin
A
=
{
{
x
}
|
x
∈
Q
}
{\displaystyle {\mathcal {A}}=\{\{x\}|x\in \mathbb {Q} \}\ }
ailesini ele alalım.
⋃
x
∈
Q
{
x
}
¯
=
⋃
x
∈
Q
{
x
}
=
Q
{\displaystyle \bigcup _{x\in \mathbb {Q} }{\overline {\{x\}}}=\bigcup _{x\in \mathbb {Q} }\{x\}=\mathbb {Q} \ }
⋃
x
∈
Q
{
x
}
¯
=
Q
¯
=
R
{\displaystyle {\overline {\bigcup _{x\in \mathbb {Q} }\{x\}}}={\overline {\mathbb {Q} }}=\mathbb {R} \ }
Lemma :
A
∩
B
¯
⊂
A
¯
∩
B
¯
{\displaystyle {\overline {A\cap B}}\subset {\bar {A}}\cap {\bar {B}}}
.
İspat :
A
∩
B
⊂
A
{\displaystyle A\cap B\subset A\ }
,
A
∩
B
⊂
B
{\displaystyle A\cap B\subset B\ }
olduğundan
A
∩
B
¯
⊂
A
¯
{\displaystyle {\overline {A\cap B}}\subset {\bar {A}}}
ve
A
∩
B
¯
⊂
B
¯
{\displaystyle {\overline {A\cap B}}\subset {\bar {B}}}
⇒
{\displaystyle \Rightarrow \ }
A
∩
B
¯
⊂
A
¯
∩
B
¯
{\displaystyle {\overline {A\cap B}}\subset {\bar {A}}\cap {\bar {B}}}
■
Sonlu durumda birleşim için sağlanan eşitlik kesişim için sağlanmayabilir.
Örnek :
A
=
Q
{\displaystyle A=\mathbb {Q} \ }
,
B
=
Q
c
{\displaystyle B=\mathbb {Q} ^{c}\ }
alalım. Bu durumda;
Q
∩
Q
c
¯
{\displaystyle {\overline {\mathbb {Q} \cap \mathbb {Q} ^{c}}}\ }
=
∅
¯
=
∅
{\displaystyle {\overline {\varnothing }}=\varnothing \ }
Q
¯
∩
Q
c
¯
{\displaystyle {\overline {\mathbb {Q} }}\cap {\overline {\mathbb {Q} ^{c}}}\ }
=
R
∩
R
=
R
{\displaystyle \mathbb {R} \cap \mathbb {R} =\mathbb {R} \ }
Sonlu kesişimde görülen durumun aynısı sonsuz kesişim için de vardır. Sonsuz durumda, kesişim için sağlanan kapsamanın birleşim için sağlanan benzer kapsama ile ters yönlü olduğuna dikkat edilmelidir.
Lemma :
{
A
α
}
α
∈
J
{\displaystyle \{A_{\alpha }\}_{\alpha \in J}\ }
X
{\displaystyle X\ }
'in alt kümelerinin bir ailesi ise
⋂
A
α
¯
⊂
⋂
A
α
¯
{\displaystyle {\overline {\bigcap A_{\alpha }}}\subset \bigcap {\overline {A_{\alpha }}}\ }
.
İspat :
∀
α
∈
J
{\displaystyle \forall \alpha \in J\ }
için
⋂
A
α
⊂
A
α
{\displaystyle \bigcap A_{\alpha }\subset A_{\alpha }\ }
olduğundan
∀
α
∈
J
{\displaystyle \forall \alpha \in J\ }
için
⋂
A
α
¯
⊂
A
α
¯
{\displaystyle {\overline {\bigcap A_{\alpha }}}\subset {\overline {A_{\alpha }}}\ }
{\displaystyle \ }
⇒
{\displaystyle \Rightarrow \ }
⋂
A
α
¯
⊂
⋂
A
α
¯
{\displaystyle {\overline {\bigcap A_{\alpha }}}\subset \bigcap {\overline {A_{\alpha }}}\ }
■
Şimdi eşitliğin sağlanmadığı bir örnek inceleyelim.
Örnek :
R
{\displaystyle \mathbb {R} \ }
üzerindeki alışılmış topolojide,
⋂
n
∈
N
(
0
,
1
n
)
¯
=
∅
¯
=
∅
{\displaystyle {\overline {\bigcap _{n\in \mathbb {N} }(0,{\tfrac {1}{n}})}}={\overline {\varnothing }}=\varnothing \ }
⋂
n
∈
N
(
0
,
1
n
)
¯
=
⋂
n
∈
N
[
0
,
1
n
]
=
{
0
}
≠
∅
{\displaystyle \bigcap _{n\in \mathbb {N} }{\overline {(0,{\tfrac {1}{n}})}}=\bigcap _{n\in \mathbb {N} }[0,{\tfrac {1}{n}}]=\{0\}\neq \varnothing \ }
{\displaystyle \ }